Cezaevinden nasıl tahliye olabiliriz ?

cezaevine girmek çok basit ama çıkmak bir o kadar zor iştir. cezaevinde bulunan bir kişi şu üç statüden birini teşkil eder:

1- tutuklu

2- hükmen tutulu

3- hükümlü

bu üç statü dışında cezaevinde yatak kimse yoktur, hukukende olamaz.

tutuklu ne demek ?

1- tutuklu demek, dışarıda bir suç işlemiş, mahkemesi devam eden kişiye denir. bu kimse yargılanmaya; mahkemelere çıkmaya devam eder. yargılaması yıllar sürebilir, aylarda sürebilir. bunun bir süresi, garantisi ya da kesin bir zamanı asla yoktur. tutuklu olan bu kimse, devam eden mahkemesinin sonunda ceza alabilir yada almayabilir. mahkemesi sonlanmayan her sanık tutuklu statüsündedir.

hükmen tutuklu ne demek ?

2- hükmen tutuklu demek, tutuklu iken onu yargılayan yerel mahkeme tarafından ceza alan kişiye denir. diyelim ki bu kişi 10 yıllık bir ceza aldı. mahkeme başkanı 10 yıllık cezaya itiraz etmeleri için her iki tarafa (savcılık makamına ve cezayı alan sanık tarafına) 7 gün sürer verir. bu 7 günlük süre içinde taraflardan her ikisinin de cezaya itiraz etme hakları vardır. örneğin; yargılama sonucunda ceza alan kişi savcının istediği bir cezayı aldıysa, savcılık bu cezaya itiraz etmez; zaten istediği olmuştur. bu durumda cezaya itiraz etmesi gereken cezayı alan sanık tarafıdır. ( sanık isterse itiraz edebilir, istemezse etmez kimse onu zorlamaz)

7 günlük süre zarfında türkiye sınırları içerisinde bulunan her hangi bir adliyeye gider ve bir dilekçe vererek cezasına itiraz eder. itiraz ettiği andan itibaren yepyeni bir süreç  başlar. bu sürecin adı, yargıtay sürecidir. ama biz bu yazımızda bu konuya değinmeyeceğiz.

7 günlük süre içerisinde savcılıkta mahkeme sonucuna itiraz edebilir. şayet savcı sanığın 10 yıl değilde 20 yıl ceza ile cezalandırılmasını istemiş ama sanığa mahkeme heyeti 10 yıl ceza vermişse savcı isterse bu cezaya itiraz eder. savcının da karara 7 gün içerisinde itiraz etme hakkı vardır. bu süre 8 gün olamaz.

diyelim ki her iki tarafta karara itiraz etmedi, ne olacak ? 7 gün içerisinde karara itiraz edilmezse karar kesinleşir. ve dosya kapanmış, hukuk yolları tükenmiş olur.

hükümlü ne demek ?

3- hükümlü demek, ceza almış, bu cezası kesinleşmiş kişiye denir. bu kişinin cezası 7 günlük süreye itiraz edilmediğinde kesinleşeceği gibi, itiraz edilip de yargıtay tarafından onaylandığı zamanda gerçekleşir. dosya yargıtaya gittiğinde cezanın kesinleşme tarihi, ilk mahkemeden cezayı aldığınız tarih değil, yargıtayın dosyayı karara bağladığı; yani onadığı tarihtir !

bu kişi artık aldığı cezayı cezaevin de tamamlamaya bakar. günlerini saymaya başlar…hükümlünün eline cezaevi infaz savcılığı tarafından hangi tarihte çıkacağına dair bir müddetname verilir. bu müddetnamede hangi tarihte salınacağı, cezasının kaçta kaçını yatağı gibi bilgiler vardır.

görmüş olduğunuz gibi, cezaevinde 3 statüde insan bulunmaktadır.

şimdi gelelim bir insan cezaevinden nasıl bırakır sorusuna cevap vermeye

cezaevinden mahkeme kararı olmadan tahliye olmanız imkansızdır. hukuki olarak cezaevinden salıverilmeniz hakim kararıyla gerçekleşir, başka hiç kimsenin, hiç bir devlet görevlisinin bunu yapmaya yetkisi yoktur (cumhurbaşkanının af yetkisi hariç) şayet hükümlüyseniz size verilen müddetnamedeki o beklediğiniz gün gelmiştir ve tahliye olursunuz. hükümlünün tahliyesi dahada doğrusunu söylemek gerekirse cezaevinden salıverilmesi hakim kararına bağlı değildir. müdür ve müdür yardımcıları, baş gardiyanlar hükümlüyü (şayet cezası dolmuşsa) cezaevinden salmaya yetkilidir. az evvel “hakim kararı gerekmez” derken zaten hakim kararını en baştan vermiştir, tahliye olacağı günü belirleyen zaten hakim kararıdır. burada söylemek istediğimiz şey, cezası dolan bir kimse için ekstra hakim kararı gerekmez.hükümlü bir kimsenin cezaevinden nasıl salınacağını kısaca anlattıktan sonra gelelim tutuklu bir kimsenin cezaevinden salınmasına. tutuklu bir kimsenin tahliye edilmesi, hükümlü bir kimsenin tahliye edilmesinden zor ve karışık bir işlemdir. bazen öyle aksilikler gerçekleşir ki mahkeme tarafından tahliye edilen bir kimse, 3,4 gün daha bu karışıklıklar yüzünden cezaevinden çıkamaz.

mahkemesi devam eden bir sanığa mahkeme heyeti tahliye kararı verebilir (sanığı tahliye etmek, mahkemenin bittiği anlamına gelmez) hakim sanığa tahliye kararı verir ve hakimin görevi burada biter (ama yargılama aynen devam eder) mahkeme hakimi, sanığın başka suçtan yatması gereken bir cezası yoksa tahliye kararının ivedikle gerçekleşmesi infaz savcığına yazı yazar. artık sanığın cezaevinden çıkması mahkemenin bağlı bulunduğu infaz savcılığının kontrolündedir. infaz savcılığı sanığın kaldığı cezaevine acil olarak mesaj geçer ve uyap’a tahliye kararını girer. mahkeme ile aynı adliye binasının içerisinden bulunan infaz savcılığının da işi bitmiştir artık.

şimdi sıra cezaevi personelindedir… cezaevinde bulunan infaz savcığı (mahkemenin infaz savcılığı değil, cezaevinde ayrıca bir infaz savcılığı daha bulunur ve mahkumların yatması gereken süreleri, kaçta kaç oranında ceza yatacaklarını, ne zaman tahliye olacaklarını; her şeyi bu infaz savcığı düzenler) şimdi cezaevi infaz savcılığında çalışan görevliler bir kaç yöntemle mahkemenin verdiği tahliye kararı teyit etmek isteyeceklerdir. mahkeme kararına uyaptan bakarlar ama emin olamazlar ve telefonla direk kararı veren mahkemenin kalemini arayarak onay alırlar. hatta bazı durumlarda sanığın avukatından mahkeme kararının bir nüshasını isterler. 3,4 aşamalı kontrol sisteminden başarıyla geçtikten sonra sanığın çıkış işlemlerini başlatması için gardiyanlara haber verirler. cezaevine girerken emanete alınan şahsi eşyalar, para, vesaire çıkarken sanığa teslim edilir, bir kaç yere imzalar atılır. sanığa tahliye işlemleri başlarken bir gardiyan hazırlanması için 1,2 saat öncesinden sanığa haber verir. bütün işlemler bittikten sonra koşuğun kapısı açılır. genelde sizi almaya 2. müdür ya da baş gardiyan ve 3,4 kişilik bir gardiyan ekibi gelir. beraberce o ana kadar hiç görmediğiniz yerleri görerek cezaevinin ana kapısına kadar yürürsünüz sonrada koca bir kapı açılır ve sizi dışarıya salarlar. bitti mi ? bitmedi…sonra sizi cezaevinin dış güvenliğinden sorumlu olan jandarma teslim alır ve jandarmada sizi en dış kapıya kadar götürerek işi noktalar.

hafta sonuna cezaevinden tahliye olur mu ?

diyelim ki mahkeme cuma günü geç bir saate tahliye kararı verdi. hafta sonu tahliye işlemleri  gerçekleşmeyeceği için tahliye işlemleri takip eden pazartesi sabahı gerçekleşir. cezaevinden hafta sonu sanık bırakmazlar. hükümlüler için bu durum söz konusu değildir, hükümlü bir kimsenin çektiği ceza pazar günü bitse o hükümlüyü pazar günü salarlar.